Güneş Nedir? Nasıl Oluşmuştur, Katmanları ve Özellikleri

Güneş 4,6 milyar yaşında dünyamızın ısı ve ışık ihtiyacını karşılayan yıldızdır. Dünyamız güneş sisteminin içerisinde yer alan 3. sıradaki gezegendir. Canlıların yaşaması için gerekli olan ısı ve ışık güneşten gelir. Dünyamızda 149 milyon km uzak olmasına rağmen dünyamıza ulaşmaktadır. Güneş etrafında birçok gezegen döner. Güneş evrende bulunan milyarlarca yıldızdan bir tanesidir. Dünyamız güneş yörüngesinde hareket eder, dönüşü esnasında mevsimsel olaylar meydana gelir.

Güneşin asıl rengi beyazdır, fakat atmosfere yansıyan ışığın kırılmasıyla sarı görünür. Güneş milyarlarca yıl önce oluşmuştur. Güneşin etrafı ölçüldüğünde 4,3 milyon km’dir. Güneş dünyamızdan milyonlarca kat daha büyüktür. Bilim insanlarının yaptığı hesaplamalara göre güneşin 4,5 milyar ömrü kalmıştır. Güneşin ömrü bitmesiyle dünyadaki yaşam son bulacaktır. Gerçekleşmesi ihtimalinde ihtiyacımız olan ısı ve ışık enerjisi dünyamıza ulaşmayacaktır.

Güneşin Katmanları

Güneş bilim insanları tarafından araştırılarak kendi içinde katmanlara ayırmışlardır. Güneşi kendi içinde ayıran toplam 8 katmanı vardır. Katmanlar birbirinden ayıran özelliklere sahiplerdir. Katmanlar güneşin yapısında önemli role sahiptir.

Çekirdek: Güneşin 1/3’lük kısmını oluşturur. Nükleer füzyonunun gerçekleştiği yerdir. Sıcaklığın, yoğunluğun, basıncın en yüksek olduğu yerdir. Güneşin enerji kaynağı çekirdeğidir.

Işınım katmanı: Güneşin 1/3’lük kısmını oluşturur. Çekirdekten yayılan gamma fotonlarından oluşur. Sayısız absorbsiyon ve emisyonun ardından 10.000 ila 170.000 yıl sonra buradan ayrılır.

Konveksiyon katmanı: Güneşin üçüncü katmanı olan konveksiyon, çekirdekten gelen ışınımı oluşturur. Dinamo teorisine göre Güneş’in manyetik alanını oluşturduğu katman olarak düşünülmektedir.

Güneş Atmosferi: Güneşin dış yüzeyini oluşturan yerkabuğuna benzer yüzeydir. Üzerinde Fotosfer (Işık Küre), Kromosfer (Renk Küre), Geçiş Bölgesi ve Korona (Taç) katmanları vardır.

Fotosfer: Güneşin yüzey katmanını oluşturur. Yüksekliği 500 km kadar ulaşır. Güneşin yüzeyindeki olaylar burada gerçekleşir. Sıcaklığı 5840K’dır. Güneş lekelerini gördüğümüz katmandır.

Kromosfer: Fotosferin üzerinde 2-3000 km’ye kadar olan katmandır. Güneş tutulmasında pembe görünen katmandır.

Geçiş Bölgesi: Sıcaklığı bir anda yükselip düştüğü katmandır.

Güneş Tacı: Güneşi saran seyreltik gazların oluşturduğu katmandır.

Güneşin Özellikleri

Güneşin sahip olduğu çekim kuvvetiyle yüzeyinde yaşanan patlamalar sonucunda etrafa yayılan parçalar tekrar güneşte birleşmektedir. Gezegenleri belirli bir seviye de yörüngesine alarak etrafında döndürmektedir. Güneş sistemi Samanyolu Galaksisinde yer alan yıldızlardan bir tanesidir. Tek canlı yaşamının olduğu güneş sistemidir. Her yıldızda olduğu gibi güneşi enerjisi de sınırlıdır. Bir gün elbet bitecek ve süpernova patlaması yaşanacaktır. Güneş ömrünün son zamanlarında daha da büyüyecek ve güçleencek.

• Hidrojen ve helyumların etkileşime girmesiyle güneşte ısı ve enerji ortaya çıkmaktadır.
• Güneşin yüzey ve çekirdek sıcaklığı arasında milyonlarca derece fark vardır.
• Güneşin yapısında %75 hidrojen, %25 helyum vardır.
• Güneşin dünyaya uzaklığı 147 milyon km’dir.
• Güneşten dünyaya ışınlar 8 dakika gecikmeli gelir. Güneşte yaşanan olayların 5 dakika sonrasını görürüz.
• Güneşin hacmi dünyanın 130 bin katıdır.
• Güneşin kütlesi dünyadan 332 bin katıdır.
• Güneşin etrafındaki çekim kuvveti dünyadakinden kat ve kat daha fazladır.
• Güneşin çekirdeği plazma halindedir.
• Güneş kendi etrafındaki tam bir dönüşü 27 günde tamamlar.

Güneş Olmasaydı Ne Olurdu

Dünyamız güneş sisteminde yer alan gezegenlerden bir tanesidir. Evrende milyarlarca yıldız güneş sistemine benzer olmasına rağmen yaşan belirtisi tespit edilmemiştir. Güneşin çekim kuvveti dünyamızı yörüngede sabitlemiştir. Daire çizerek güneşin etrafında dönüşünü sağlar. Güneşin çekim kuvveti dünyamızın dışında yörüngede olan diğer gezegenleri de etkisi altına almıştır. Milyarlarca yıldır güneş durmaksızın ısı ve ışık yaymaktadır. Güneşin 4,5 milyar yıl ömrü olmasına rağmen olası bir değişiminde bizi neler bekler.

Güneşin enerjisi kaybederek ısı ve ışık yaymayı bıraktığında artık bir yörüngeye sahip olamayız. Güneş çekim kuvvetini de kaybetmiş olacaktır. Gezegenler kendi aralarında oluşturduğu çekim kuvvetinin etkisiyle hareket edeceklerdir. Bazıları birbirine dahi çarpışacaklardır. Dünyamız buzul çağa girmesi kaçınılmaz olur. Uzay fazlasıyla soğuk olduğundan dünyamızı ısıtacak herhangi bir ısı kaynağımız olmayacak. Büyük ihtimal soğuktan dolayı tüm canlı yaşamı son bulacaktır. Isı ve ışık olmadığından bitkiler fotosentez yapamadıklarından oksijen tükenecek, kıtlık başlayacaktır. İnsan için son noktaya gelindiğinin habercisi olur.

Güneş Nasıl Oluşmuştur

Güneş bundan 4,6 milyar yıl önce oluşmuştur. Güneş benzeri yıldızlar devasa toz ve gaz bulutlarından oluşur. Gaz bulutları milyarlarca yıl boyunca hareketsiz kalıyorlar. Gaz bulutunda bir kuyruklu yıldız veya şok dalgaları bulutluyu hareket ettiriyor. Partiküller birbirine yapışmaya ve birleşmeye başlıyor. Oluşan partiküller daha fazlasını toplayarak küme büyümeye başlıyor. Kümede ne kadar madde toplanırsa merkezi o kadar yoğunlaşıyor ve ısınıyor. Ön yıldız denilen küçük ve yoğun yıldız haline kavuşuyor.

Ön yıldız milyonlarca dereceye ulaştığında nükleer füzyon gerçekleşiyor. Güneş ve benzeri yıldızlarda gerçekleşen nükleer füzyonlar yıldızlara hayat verir. Kütçe çekiminin oluşması için nükleer füzyona ihtiyacı vardır. Güneş böylelikle kendi enerjisini oluşturarak saniyede milyarlarca nükleer füzyon gerçekleştirmektedir. Stabilize haline gelen yıldız enerjisini tükene kadar devam eder.